قند موجب ابتلا به ديابت ميشود: يكي از رايجترين باورهاي غلط تغذيهاي اين است كه مردم فكر ميكنند خوردن قند موجب ابتلا به ديابت ميشود. اگر شما ديابت نداريد، مصرف قند و شكر به تنهايي باعث ديابت نميشود بلكه يك رژيم غذايي پركالري، داشتن اضافه وزن و زندگي كمتحرك از جمله عوامل مهمي است كه در بروز ديابت نوع دوم نقش دارد. بنابراين اگر شما بيماري قند داريد مقدار شكر و كربوهيدارت خوراكي خود را با كمك يك كارشناس تغذيه بررسي كنيد و مقدار قند خونتان را كنترل كنيد.
نوشيدن چاي: چاي داراي تانن است و باعث جلوگيري از جذب آهن ميشود. بهتر است خانمها و كودكان، تا دو ساعت پس از صرف غذا، چاي ننوشند. البته مصرف آن بلافاصله بعد از غذا، در آقايان كه عمدتا آهن خون آنها زياد است، مشكلي ايجاد نميكند.
محكم بستن كمربند: بستن كمربند در حين صرف غذا و پس از آن باعث ميشود گردش خون با مشكل انجام شود؛ البته اين هشدار شامل حال تمام افراد نميشود، چرا كهمتخصصان تغذيه به برخي مراجعان خود توصيه ميكنند قبل از غذا ، براي كمخوري ، كمربند خود را محكمكنند.
استحمام: تحقيقات نشان داده است رفتن به حمام با معده پر، باعث ايجاد استرس و اختلالاتي در خونرساني به قلب و مغز ميشود.
تمام چربيها مضر هستند: تصور اين كه تمام چربيها مضر هستند از جمله باورهاي غلط تغذيهاي است، در حالي كه بدن همه ما به چربيها احتياج دارد. چربيها به جذب مواد غذايي، انتقال سيستمهاي عصبي و حفظ غشاي سلولي كمك ميكند. البته اينها فقط بخشي از كار چربيها هستند. در واقع تمام چربيها يكسان نيستند، بعضي از چربيها به سلامت ما كمك ميكنند در حالي كه بعضي ديگر خطر بيماريهاي قلبي را افزايش ميدهند. اما وقتي كه چربيها بيشتر از مقدار مورد نياز مصرف شوند موجب اضافه وزن، ناراحتي قلبي و برخي انواع سرطانها ميشوند. بهترين روش اين است كه در رژيم خود چربيهاي خوب و غيراشباع مثل روغنهاي مايع و دانههاي روغني را جايگزين چربيهاي بد مثل چربيهاي اشباع و ترانس مثل روغن جامد و هيدروژنه كنيم.
با مصرف نكردن كربوهيدراتها وزن كاهش مييابد! اين هم از تصورات غلط است كه افراد فكر ميكنند با نخوردن نان و برنج وزن كاهش مييابد. اين در حالي است كه اصليترين پيام بيشتر رژيمهاي كم كربوهيدارات اين است كه كربوهيدارتها باعث توليد انسولين و قند ميشوند كه در نتيجه به اضافه وزن منجر ميشود بنابراين با كم خوردن كربوهيدارتها وزنمان را از دست ميدهيم.
اما در همين حال كارشناسان تغذيه معتقدند اين يك باور غلط تغذيه است زيرا خيلي از رژيمهاي كم كربوهيدارت به اندازه كافي كربوهيدارت ندارند كه بتوانند احتياج روزمره بدن را تامين كنند بنابراين بدن ما براي تامين انرژي اقدام به سوزاندن كربوهيدارتهاي ذخيره شده (گليكوژن) ميكنند.
حقيقت اين است كه در كنار از دست دادن آب بدن، اين رژيمها كه كم كربوهيدارت هستند اغلب كالري محدود دارند. به اعتقاد كارشناسان بدن يك فرد معمولي روزانه به 2000 تا 2200 واحد كالري نياز دارد كه در يك رژيم طبيعي 60 تا 70 درصد اين مقدار بايد از طريق كربوهيدارتها مثل نان، برنج و سيبزميني تامين شود، 20 تا 30 درصد نيز از طريق چربيها و 10 تا 15 درصد بقيه هم از پروتئينها تامين شود.
لذا افرادي كه كربوهيدارتها را از رژيم غذاييشان حذف و يا كم ميكنند موجب ميشود خيلي از مواد مغذي مورد نياز بدن كه از همين طريق جذب ميشود از غذاي آنان حذف شود و سلامت آنان با مشكل روبهرو شود. بنابراين بيشتر از 500 واحد كالري در روز نبايد از رژيم غذايي كم شود. در واقع بهتر است افراد تعادل و تنوع را در رژيم غذايي خود حفظ كنند و از همه نوع مواد غذايي استفاده كنند، اما متعادل بخورند.
گوشت قرمز براي سلامتي مضر است: اغلب ميشنويم كه افراد ميگويند گوشت قرمز نميخورند. بعضي مطالعات نشان ميدهد مصرف گوشت قرمز به دليل وجود چربيهاي اشباع موجود در آن به ناراحتيهاي قلبي منجر ميشود، اما در حقيقت حتي گوشت مرغ با پوست چرب نيز ممكن است به همان ميزان گوشت گوساله و گوسفند چربيهاي اشباع داشته باشد. به اعتقاد كارشناسان تغذيه اين كه به طور كلي گوشت قرمز براي سلامت شما مضر است يك باور غلط تغذيهاي است. آنها توصيه ميكنند به جاي اين كه گوشت قرمز را به طور كامل حذف كنيد قسمتهاي كمچرب مانند مغز ران، ران و راسته را مصرف كنيد.
نوشيدن آب: نوشيدن آب بلافاصله پس از صرف غذا، موجب رقيق شدن شيره معده ميشود و اثر آنزيمهاي هضمي را به تعويق مياندازد؛ به اين ترتيب در هضم غذا اختلال ايجاد ميشود. بنابراين بهتر است مصرف آب، هنگام غذا به حداقل برسد و اين عمل يك تا 2 ساعت قبل و يا بعد از صرف غذا انجام شود. گفتن اين نكته هم ضروري است كه نوشيدن آب قبل از غذا، باعث تحريك اشتها ميشود.
پيادهروي آهسته: حركت و تغذيه مناسب دو روي سكه هستند؛ حركت، قبل از غذا اشتهاآور است و حركت آهسته، چند دقيقه پس از صرف غذا، باعث سهولت عمل معده ميشود؛ به طوري كه احساس سنگيني و حتي اشكال در تنفس ناشي از سنگيني معده را از بين ميبرد. همچنين پيادهروي به خصوص به خانمهايي كه دردهاي استخواني در ناحيه پا دارند و يا از پوكي استخوان در هراس هستند توصيه ميشود.
خوردن ميوه بعد از غذا: با توجه به اين كه بعد از غذا خوردن، معده پر و سنگين است، خوردن ميوه به اين سنگيني دامن ميزند و در عمل هضم، مشكل ايجاد ميكند و بهتر است يك تا دو ساعت پس از صرف غذا باشد. البته برخي افراد، به علت حساسيت نداشتن گيرندههاي انسولين، پرخوري يا تحريكپذيري پانكراس، بعد از خوردن غذا تمايل به مصرف ماده شيرين دارند، كه تنها به اين افراد توصيه ميشود بعد از صرف غذا، به جاي مصرف شيريني، مربا و... از ميوه استفاده كنند.
در ضمن خوردن ميوه و يا ساندويچهاي سبك، به مقدار كم در ميان وعدهها، باعث كاهش ولع افراد براي وعده بعد ميشود، از افت فشار خون و خستگي زودهنگام، جلوگيري ميكند و به اين ترتيب قدرت فكر و كار را افزايش ميدهد و از رفتارهاي تنشزاي فرد با ديگران جلوگيري ميشود.
شلغم، تقويت كننده حافظه
يكي از سبزيجاتي كه در فصل زمستان كاربرد فراواني دارد شلغم است. شلغم و يا همان برشاد واژهاي عربي است كه در بعضي از كتب به جاي برشاد، بوشاد نوشتهاند كه اعراب آن را معرب كرده و شلجم و سلجم گفتهاند، ولي در زبان عربي به آن لفت ميگويند. در قديم گياهشناسان شلغم را جزو هويجها ميدانستند، به همين جهت در لغتنامههاي قديمي در بيان خواص شلغم مينويسند «هويجي است كه آن را در آشها ميريزند».
خواص معجزهآساي شلغم
شلغم داراي 8 درصد مواد نشاستهاي است بعلاوه مقداري هم سلولز دارد. از اين رو است كه مصرف آن شخص را سير ميكند و نيروي لازم را به او ميدهد، ولي باعث چاقي نميشود و براي مبتلايان به مرض قند (ديابت)، ضرر ندارد، بلكه با داشتن مواد مفيد ديگر به درمان آن نيز كمك ميكند.
تركيبات موجود در شلغم براي اعصاب و مغزمفيد بوده و موجب تقويت حافظه ميشود و به اعصاب نيرو ميبخشد. شلغم داراي ويتامينهاي آ، ب، پ، ث و املاحي مانند فسفر، كلسيم، گوگرد، منيزيم و يد است. همچنين در آن آرسنيك و روبيديم وجود دارد و تنها گياه خوراكي است اين دو عنصر مفيد را يكجا داراست. روبيديم از عناصر مفيدي است كه اگر در هر گياه پيدا شود آن را مفيد كرده و اثر مواد و عناصر شفابخش آن را چندين برابر ميكند و نيز به علت وجود آرسنيك خوردن آن از سختترين امراض يعني جزام نيز جلوگيري ميكند.
شلغم و مقابله با جزام
بيماري جزام يك بيماري قديمي است كه عامل آن فقر و بدبختي و فقدان عوامل غذايي است و موقعي اين مرض و ميكروب سر سخت آن مسري ميشود كه شخص دچار كمبود عواملي مانند آرسنيك و گوگرد باشد و در غير اين صورت قابل سرايت نيست، علاوه بر ويتامينها و مواد سودمندي كه در بالا به آنها اشاره كرديم شلغم داراي يك تركيب آنتي ويروس و آنتي باكتريالي است كه بسياري از ميكروبها و ويروسها را از بين ميبرد. براساس همين اصل است كه گفته ميشود شلغم زكام و سرماخوردگي را معالجه كرده و از ابتلا به آن جلوگيري ميكند. شلغم خلط آور و درمان كننده سرفه، مخصوصا سرفههاي خشك است و براي مداواي آنژين، تنگي نفس و سياه سرفه مفيد است.
پيشگيري از امراض پوستي
غذاهايي كه با شلغم طبخ ميشوند مدتي در برابر ميكروبهاي هوا و فساد در امان هستند. شلغم باعث پيشگيري از امراض پوستي ميشود و همچنين باعث تقويت قوه بينايي شده و از شبكوري جلوگيري ميكند. شستشوي پوست با آب جوشانده شلغم جهت رفع تركهاي پوست و شقاق، نقرس و خارش مفيد است. اين توصيه ما را جدي بگيريد: در فصل زمستان تا ميتوانيد شلغم نوش جان كنيد و تمام سال از منافع آن بهرهمند شويد.
ماكاروني هميشه چاقكننده نيست
اگر شما هم از آن دسته افرادي هستيد كه به داشتن رژيم غذايي سالم علاقهمنديد ميدانيد كه كربوهيدراتها مهمترين بخش توليدكننده انرژي در رژيم غذايي روزانه ما هستند. همه ما براي زندهماندن و شرايط مناسب بدني به كربوهيدرات نياز داريم. البته نياز ورزشكاران به كربوهيدرات، بهعلت داشتن فعاليتهاي بدني، بسيار پراهميتتر است، زيرا سوخت مورد نياز عضلات در حين ورزش، از كربوهيدراتهاي ذخيره شده در بدن كه بصورت گليكوژن است، حاصل ميشود.
بعلاوه حتما ميدانيد كه ماكاروني از بلغور گندم سخت تهيه ميشود كه از منابع غني كربوهيدراتها محسوب ميشود و ارزش تغذيهاي نزديك به آرد دارد. ماكارونيها به صورت پخته مصرف ميشوند كه در اين حالت حدود سه برابر وزنشان آب جذب كرده و تقريبا ارزش تغذيهاي سيبزميني بدون ويتامينث را پيدا ميكنند. به هرحال آنچه بايد بدانيد آنكه مصرف مخلوطي از هيدراتهاي كربن و رعايت تنوع در مصرف انواع هيدراتهاي كربن كه در ماكاروني، نان، برنج سبوسدار و... به وفور يافت ميشود به شما توصيه ميشود.
منابع كربوهيدرات را بشناسيد
در واقع عمده منابع كربوهيدراتها را انواع رشتهها، ماكاروني و برنج شامل ميشود كه داراي مقدار زيادي كربوهيدراتهاي نشاستهدار است و مهمترين تامينكننده انرژي بدن بشمار ميرود.. به جز سيبزميني بقيه زيرمجموعههاي اين گروه از طريق كاشت دانه توليد ميشوند. مانند گندم، چاودار (گندم سياه)، ذرت، برنج و جو. سيبزميني و غلات كه بسيار مغذي و سيركننده هستند.
برنج سفيد، نان سفيد، غلات مخلوط با شكر و ماكاروني و رشتههايي كه از آرد سفيد تهيه ميشوند نمونه كربوهيدراتهاي تصفيه شده است. در عين حال كربوهيدراتهاي تصفيه نشده، آن دسته از غلات و حبوبات را شامل ميشود كه سبوس آنها جدا نشده و داراي فيبر بيشتري هستند و احساس سيري را در بدن به مدت طولانيتري حفظ ميكنند.
مصرف ماكاروني موجب چاقي نميشود
آيا مي دانيد مقدار انرژي مورد نياز يك فرد معمولي و كمتحرك بين 1500 تا 2500 كيلو كالري است كه با مصرف 200 گرم ماكاروني پخته حدود 250 كيلو كالري دريافت خواهد شد. جالب است بدانيد مصرف ماكاروني بر عكس مواد قندي ساده موجب اضافه دريافت انرژي و در نتيجه چاقي نميشود. بهعلاوه در دانه گندم كمتر از يك درصد چربي وجود دارد، به همين ترتيب در ماكاروني كه بخشي از سبوس آن حذف شده نيز حدود نيم درصد چربي وجود دارد كه البته اين چربي براي تامين نياز بدن به اسيدهاي چرب ضروري كافي نيست، ولي خوشبختانه در ايجاد چاقي و اضافه وزن بههيچوجه نقشي ندارد. از سوي ديگر همه افراد روزانه به 10 الي 15 ميلي گرم آهن مخلوط نياز دارند كه با مصرف يك وعده ماكاروني يا لازانيا حدود يك پنجم يا يك هفتم اين نياز تامين ميشود.
طول عمر با رژيم غذايي مناسب
در همه قرون انسان به دنبال افزايش طول عمر خود بوده، براي رسيدن به اين منظور ازهيچ راهي كوتاهي نكرده و تقريباً همه روشها را آزموده است. ولي تنها چيزي كه بيش از همه توانسته او را به هدفش نزديك كند، رژيم غذايي سالم است. تجربه و علم نشان داده است داشتن يك رژيم غذايي سالم و بهداشتي ميتواند باعث جسم و رواني سالم شود.
مكروبيوتيك ديدگاهي فلسفي به زندگي است كه سلامتي جسم و روح را به دنبال دارد. اين علم توسط فيلسوفي ژاپني در دهه 1930 پديد آمد. او به دنبال تركيب طب و باور سنتي با آموزههاي مسيح و جنبههايي از طب غربي بود. در مكروبيوتيك اعتقاد بر اين است در بدن انسان دو نيروي متضاد و مكمل يين و يانگ وجود دارند كه تمام اجزاي زندگي و جهان را توصيف ميكنند. تعادل جهان درغذا نهفته است و در واقع غذا محور زندگي است و بايد با دقت آن را انتخاب كنيم.
مكروبيوتيك نوين از قرن 19 شكل گرفت. يك پزشك ژاپني ارتش كه دانش آموخته غرب بود، پس از نااميدي از درمان غير مؤثر دارويي استفاده شده روي بيمارياش، روشي ابداع كرد كه از طريق غذا بيماريها را درمان ميكرد و با موفقيت چشمگيري روبهرو شد.
چه بخوريم، چه نخوريم
رژيم مكروبيوتيك نوعي رژيم گياهي است كه شامل استفاده از 50درصد دانههاي غلات، 20 تا 30 درصد سبزيجات، مقاديركمي سوپ، دانههاي گياهي و گياهان دريايي، گوشت سفيد، ماهي وميوه در مقادير محدود ميشود. سيبزميني، گوجهفرنگي، بادنجان، فلفل، مارچوبه، اسفناج، چغندر، كدو سبز، چاي، قهوه و گوشت قرمز از اين رژيم حذف شدهاند. در واقع در اين رژيم از غذاي تازه استفاده ميشود و از مصرف هرگونه غذاي آماده و كنسرو شده و خشك و از خوردن مايعات زياد همراه غذا خودداري ميكنند.
پيروان اين رژيم به استفاده ازهواي تازه، ورزش كردن وپوشيدن لباس نخي تأكيد دارند و درمقابل ازتماشاي تلويزيون وانجام مديتيشن اجتناب ميكنند. خوردن غذاهاي متنوع و مناسب به تعادل و هماهنگي بدن كمك ميكند. بنابراين انتخاب غذاي مناسب به متغيرهايي چون سلامت فردي، سن، جنس، مكان جغرافيايي، فعاليت جسماني، سابقه خانوادگي و فصل بستگي دارد. پيروان اين روش معتقدند سبب همه دردها و بيماريها، نبود تعادل يين و يانگ در بدن است و اين نوع رژيم تغذيهاي به برقراري اين تعادل كمك ميكند.
مقدار غذاهاي گوناگون طبق حالات متفاوت سلامت، آب و هوا و فعاليت فيزيكي تعيين ميشوند. مكروبيوتيك رژيمي بسيار كم كالري است و در صورت استفاده در كودكان و زنان باردار، بهسبب كمبود ويتامينهايB ،C و آهن، بايد حتماً ازمكملها استفاده شود. همچنين ممكن است باعث كاهش وزن شديد شود كه ميتواند خطرناك باشد.
حبوبات و سبزيجات نقش اساسي در رژيم مكروبيوتيك ايفا ميكنند. اما اگر اين رژيم تنها به مصرف حبوبات و دانههاي گياهي محدود شود، به دليل كمبودهاي شديد موادمغذي خطرناك خواهد بود و امروزه ديگر از اين نوع مكروبيوتيك استفاده نميشود. عوارض جانبي كه ممكن است دربرخي رژيمهاي سخت مكروبيوتيك مشاهده شود، كمبود پروتئين، كمبود ويتامينهاي D ، B12 ، آهن و كلسيم خواهد بود.
همان طور كه اشاره شد، اين كمبود در كودكان و زنان باردار خطرناك است. مكروبيوتيك دردرمان برخي سرطانها نيزمؤثر است ولي در افراد مبتلا به سرطاني كه كاهش وزن شديد دارند خطر دوچندان دارد. البته عوارض جانبي كه اشاره شد، بسته به هرفرد و مدت زمان استفاده ازاين رژيم تفاوت دارد و ممكن است حتي هيچ عوارض جانبياي مشاهده نشود.
براي استفاده هر چه بهتر از اين رژيم درماني مكروبيوتيك حتما با متخصص اين علم مشورت كنيد تا غذاي مورد نياز بدن شما را با توجه به وضعيت جسماني و شرايط و نيازهاي شما مشخص كند. مكروبيوتيك روشي است كه از طريق آن انسان ميتواند به آرزوي ديرينه خود يعني عمر طولاني دست يابد وهمان گونه كه به اثبات رسيده است، افرادي كه از اين طب مكمل بهره ميبرند نسبت به ساير افراد ميانگين عمر بالاتري دارند.
غذاهاي دريايي منبعي غني از پروتئين
آيا تا به حال به خواص دارويي و بينظير ماهي فكر كردهايد؟ بله، دارويي! در واقع خوردن ماهي درحكم يك داروست. همه ما ميدانيم كه غذاهاي دريايي منبع سرشاري از پروتئينها هستند كه يكي از اينها ماهي است؛ حال بيائيم ببينيم كه ساختمان پروتئين چگونه است.
در حقيقت كلمه protein از ريشه لغت يوناني primary يا اول گرفته شده است. از طرفي بدن ما انسانها بدون پروتئين نميتواند رشد يا كار كند. از آنجايي كه بدن انسان فقط قادر به ساختن 12 نوع اسيد آمينه از بيست و دو نوع اسيد ضروري است، بقيه بايد از طريق خوردن غذا فراهم شود. به هر حال، امروزه در رژيم غذايي ما پروتئين به مقدار كافي دريافت نميشود تا ساخت و بازسازي سلول و سلامت پوست انجام شود.
متاسفانه تاثير كمبود پروتئين ابتدا در صورت آشكار ميشود كه به صورت بافتي شل و خميري مانند است. علامت مشخصه آن برجسته شدن استخوان گونه و بزرگ نمايي استخوان فك است كه به طور كامل تيره رنگ خواهند شد. وقتي ذخيره پروتئين بدن خالي شود بدن مجبور است از خود تغذيه كند. اين امر سبب از بين رفتن ماهيچهها و بافت سلولي ميشود.
چرا بايد ماهي بخوريم؟
از ميان تمام غذاهايي كه شما را جوان نگه ميدارند ماهي در درجه اول قرار دارد. انواع ماهي،منبع پروتئين مطلوب و آسان هضم با چربي اشباع نشده هستند. آنچه كه ماهي را از ديگر منابع عالي پروتئين متمايز ميسازد، نوع چربي و اسيدهاي چرب آن است كه هر دو، اثرات ضد التهابي قوي دارند. غذاهاي دريايي بسيار مغذي هستند.
يعني آنها حاوي مقدار زيادي پروتئين، ويتامين و مواد معدني بدون ميزان بالايي از چربي اشباع شده و كالري هستند. غذاهاي دريايي منبع فوقالعادهاي از پروتئين مرغوب كه حاوي تمام اسيدآمينههاي مورد نياز بدن است، هستند. اين پروتئين به دليل آسان هضم بودن، غذايي كامل و مقوي براي تمام سنين است.
غذاهايي كه چربي كمي دارند
غذاها ي دريايي حاوي مقدار كمي چربي هستند. اين چربي در واقع چربي مفيد است. اكثر گونههاي ماهي و صدف داران كمتراز 5 درصد چربي دارند. حتي ماهيهاي پر چربي نيز كمتر از 15 درصد چربي دارند كه اين مقدار بسيار كمتر از چربي موجود در گوشت قرمز است.
غذاهاي دريايي از نظر چربيهاي اشباع شده ميزان كمتري نسبت به ديگر منابع پروتئين دارند. با جانشين كردن ماهي به جاي گوشت قرمز در بعضي از غذاها، ميتوانيد ميزان كل چربي و چربيهاي اشباع شده خود را پايين بياوريد. غذاهاي دريايي معمولا ميزان اسيد پائيني دارند. اكثر انواع ماهي حاوي مقدار سديم كمي حدود 60 تا 100 ميلي در هر گرم هستند.
منبع: روزنامه جام جم -